Μιτοχονδριακό DNA από την Σαγαλασσό Μ.Ασίας

Μια καινούρια μελέτη μόλις δημοσιεύτηκε για το μιτοχονδριακό DNA της βυζαντινής Σαγαλασσού (Νοτιοδυτική Μικρά Ασία, 11ος-13ος αιώνας). Γενετικό υλικό εξήχθη από 53 άτομα σε δύο τοποθεσίες της πόλης τα οποία ήταν θαμένα με χριστιανικό τρόπο.
Έχουμε λοιπόν το πρώτο μεγάλο δείγμα των βυζαντινών Ελλήνων της Μικράς Ασίας, ελέω ενός Βελγικού προγράμματος αφιερωμένου στην μελέτη αυτής της αρχαίας και βυζαντινής πόλης της Πισιδίας,

(Είναι παράλογο πως οι ερευνητές του Βελγικού Πανεπιστημίου μελέτησαν ένα μεγάλο δείγμα μεσαιωνικών Μικρασιατών, αλλά οι δικοί μας ακαδημαϊκοί ερευνητές δεν κατόρθωσαν ακόμα να κάνουν ούτε μια δημοσίευση για τους σύγχρονουςΈλληνες της Μικράς Ασίας. Και ενώ Δανοί ερευνητές ασχολούνται με τον Πόντο, και μια Ελληνίδα ερευνήτρια μελετάει το Ρωμέικα των Μουσουλμάνων Ποντίων, οι Έλληνες καθηγητές τελούν εν υπνώσει.)

Ο πληθυσμός της Σαγαλασσού ανήκε αποκλειστικά σε Δυτικό-Ευρωασιατικές (Καυκασοειδείς) απλοομάδες, και δεν εντοπίστηκαν ούτε Αφρικανικά ούτε Ανατολικο-ασιατικά στοιχεία. Ο άνωθεν χάρτης δείχνει τις αποστάσεις του μεσαιωνικού δείγματος από μια μεγάλη γκάμα πληθυσμών. Οι μελετητές βρήκαν τις χαμηλότερες αποστάσεις με τους Τούρκους, Βούλγαρους, Έλληνες, Ιταλούς, αλλά ακόμα και τους Τάρταρους της Κριμαίας! Η τελευταία σχέση υποθέτουν πως μπορεί να σχετίζεται με τον Ιωνικό αποικισμό της Κριμαίας ή με το Μιθριδατικό Βασίλειο του Πόντου.

Δυστυχώς δεν εξήχθησαν άλλου τύπου γενετικοί δείκτες (π.χ. χρωματόσωμα Υ) αλλά οι ερευνητές πιστεύουν (προσωπική επικοινωνία) να το πράξουν στο μέλλον και θεωρούν πως είναι δυνατό να έχει διατηρηθεί τέτοιο υλικό το οποίο κατά κανόνα είναι πιο "ευάλωτο" από το μιτοχονδριακό DNA στο χρόνο και τα στοιχεία της φύσης.

Γενετική των Ελλήνων

Στη Σαγαλασσό της Πισιδίας…

O αρχαιολογικός χώρος της Σαγαλλασού (πάνω) και η κεφαλή αγάλματος του Αδριανού, όπως βρέθηκε κατά τη διάρκεια των ανασκαφών

του Σάββα Καλεντερίδη

Στην κωμόπολη Αγλασούν (Ağlasun) του νομού Μπούρντουρ (Burdur) της Τουρκίας, μια ομάδα αρχαιολόγων από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν του Βελγίου, με επικεφαλής τον καθηγητή Μαρκ Βάλκενς, ανασκάπτει τον αρχαιολογικό χώρο της Σαγαλασσού της Πισιδίας.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανευρεθεί μέχρι στιγμής θεωρούνται εντυπωσιακά, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς αν επισκεφθεί την ιστοσελίδα της βελγικής αρχαιολογικής ομάδας, ενώ το γύρο του κόσμου έχει κάνει η είδηση της εύρεσης του γιγαντιαίου αγάλματος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου, που ανασκάφηκε εκεί.
Ενώ λοιπόν οι αρχαιόφιλοι όλου του κόσμου μοιράζονται τις ειδήσεις που αφορούν τα όντως σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα που φέρνει στο φώς η βελγική αρχαιολογική σκαπάνη, κανείς δεν έχει δώσει σημασία σε μια είδηση που αφορά στη Σαγαλασσό και στους κατοίκους της σύγχρονης Αγλασούν, παραφθορά του αρχαίου, μάλλον καρικής προέλευσης, ονόματος.
Η ομάδα των Βέλγων αρχαιολόγων που κάνει τις αρχαιολογικές ανασκαφές, έκανε γενετικές έρευνες στα οστά των νεκρών που βρέθηκαν στους ανασκαμένους τάφους της αρχαίας Σαγαλασσού και συσχέτισε τα αποτελέσματα με το γενετικό υλικό των εργατών που εργάζονται στις ανασκαφές, που είναι κάτοικοι της κωμόπολης Αγλασούν.
Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά*.
Οι σύγχρονοι κάτοικοι της Αγλασούν έχουν το ίδιο γενετικό υλικό με τους κατοίκους της αρχαίας Σαγαλασσού, που σημαίνει ότι είναι απόγονοί τους.
Το θέμα δημιούργησε μεγάλη αναταραχή και προβληματισμό στην τοπική κοινωνία και τους κατοίκους του Αγλασούν, η οποίοι, καθότι διαποτισμένοι από τον εθνικιστικό σκοταδισμό, μέχρι τώρα ζούσαν με τη βεβαιότητα ότι όλοι τους κατάγονται από το “ευγενές και ανώτερο” τουρκικό έθνος.
Το στοιχείο αυτό μας δείχνει ότι για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας ίσως ο πολιτισμός και η ιστορία να είναι πιο ισχυρό όπλο από τις φρεγάτες, τα αντιαεροπορικά, τους πυραύλους και τα αεροπλάνα, τα οποία φυσικά δεν λέμε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν για την εξασφάλιση της εθνικής μας ακεραιότητας και της ειρήνης.
Έχοντας μέσα μας βαθειά αυτήν την πίστη, ξεκινήσαμε πριν από οκτώ χρόνια το ταξίδι μας στον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη, την Καππαδοκία, την Καρία, τη Λυκία, την Ιωνία, την Αιολία, τη Σμύρνη, εκδίδοντας τη σειρά των ιστορικών ταξιδιωτικών οδηγών και χαρτών για τις περιοχές αυτές, που αναδεικνύουν με ισορροπημένο τρόπο την ιστορική αλήθεια που κρύβεται βαθειά θαμένη στα χώματα της Ανατολίας και στις σκοπιμότητες της “νομιμοφροσύνης” των εκάστοτε αρμοδίων, που είναι μονίμως απόντες από τις μεγάλες στιγμές της ιστορίας, ενώ, κατά έναν περίεργο τρόπο, είναι μονίμως παρόντες στις μικρές και μαύρες στιγμές της.
Στη Σαγαλασσό της Πισιδίας λοιπόν…

*Να σημειωθεί ότι το γεγονός της γενετικής έρευνας αναφέρθηκε σε μένα προσωπικά από αρχαιολόγο που επισκέφθηκε την περιοχή και δεν στηρίζεται σε κάποια επίσημη ανακοίνωση. Οπότε, υπάρχει πάντα η ανάγκη της επαλήθευσης της πληροφορίας.
Πάντως, επειδή δεχτήκαμε πολλές τηλεφωνικές ερωτήσεις για το θέμα, σας παραπέμπουμε σε δημοσίευμα της εφημερίδας SABAH, 

το οποίο στηριζόμενο σε επιστημονικές μελέτες αναφέρει ότι οι παρείσακτοι Τουρκομάνοι του Αρπασλάν που εγκαταστάθηκαν στην Ανατολία, μετά τη μάχη του Ματζικερτ, αποτελούσαν μόνο το 10-15% του συνολικού πληθυσμού της Ανατολίας και αντί να αλλοιώσουν και να εκτουρκίσουν γενετικά τους λαούς της Ανατολίας, οι ίδιοι οι παρείσακτοι Τουρκομάνοι αφομοιώθηκαν γενετικά από τους αυτόχθονες, άσχετα με τις θρησκευτικές αφομοιώσεις (εξισλαμισμούς) και της αφομειώσεις της εθνικής συνείδησης (εκτουρκισμούς) που ακολούθησαν. Στο εν λόγω κείμενο αναφέρεται ότι γενετικά οι κάτοικοι της σημερινής Τουρκίας έχουν μεγάλες ομοιότητες με τους κατοίκους της Ελλάδας και του Ιράν.