Σελίδες

«Ιωάννης Βησσαρίων ο Πόντιος: Ο πρωτεργάτης της Αναγέννησης και του ιταλικού ουμανισμού»

Ο Βησσαρίων γεννήθηκε στην Τραπεζούντα το 1389 ή 1393 ή 1395 και πέθανε το 1472. Πάνω στον τάφο του χαράχτηκε το εξής επίγραμμα: «Graecia me genuit, forvit Italisora, galero Roma colit, vita sum Numa et arte Plato» (Η Ελλάδα με γέννησε, η χώρα της Ιταλίας με περιέθαλψε, η Ρώμη με προστάτευε, κατά τον βίο είμαι Νουμάς, κατά την επιστήμη Πλάτων). Μετά την άλωση κατέφυγε στην Εσπερία όπου διέπρεψε και συνέβαλλε τα μέγιστα στην πνευματική αναγέννηση της Ευρώπης. Ο ελληνισμός δεν αναγνώρισε όσο έπρεπε την αξία του, επειδή διολίσθησε στη δυτική πλευρά και έγινε καρδινάλιος.

Ανετράφη από τον μητροπολίτη Τραπεζούντας Δοσίθεο και στη συνέχεια σπούδασε σε Κωνσταντινούπολη και Σηλυβρία, όπου διδάχτηκε τη ρητορική και φιλοσοφία από τον εκεί μητροπολίτη. Τελευταίος και πιο σημαντικός του δάσκαλός του ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων, ο επιφανέστερος φιλόλογος και φιλόσοφος του 15ου αιώνα, μετέβη εκεί το 1427. Κοντά του διδάχτηκε φιλοσοφία, μαθηματικά και όλες της επιστήμες της εποχής. Ήταν homo Universalis, ο ιδανικός άνθρωπος της αναγέννησης που είχε πολυμάθεια και ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα. Το 1423 χειροτονείται μοναχός και παίρνει το όνομα Βησσαρίων. Το 1436 σαν μητροπολίτης Νικαίας συμμετέχει στην σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας.
Πολύ γρήγορα η φήμη έφτασε στην αυτοκρατορική αυλή και τον κάλεσε στην Πόλη ο Ιωάννης Παλαιολόγος. Ο προτελευταίος αυτοκράτορες είχε πιστέψει

Ομηρικά : Δίας- Αίγινα.


Όμηρος  ξανά. (Ενότητα:   Ανθρώπινες  σχέσεις:  Συμβάσεις   και αλήθειες )

Αποκωδικοποιώντας    μια    αγγειοπαράσταση   προκύπτει   μια σημαντική  παράμετρος  στην αέναη  σύγκρουση  των δύο   φύλων, από  το   γεγονός ότι   ακόμη και ΣΗΜΕΡΑ, 21ος  μ.Χ αιώνας,  υπάρχει   πλήθος   ετερόκλητων  και  ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΩΝ  αντιλήψεων  παγκοσμίως.

Δίας- Αίγινα: Μία αινιγματική σχέση: βία ή συναίνεση;

… Μια  ΣΠΟΥΔΑΙΑ  και   σπάνια   αγγειοζωγραφιά, όπου ο Δίας κυνηγάει το αντικείμενο του του πόθου του,  (την πανέμορφη  νύμφη  και   εξίσου πανέμορφο  νησί, Αίγινα), χωρίς να έχει  προλάβει να…..  μεταμορφωθεί  ή να….. «ρίξει κάτι   σωστό πάνω του».

Ένα οδοιπορικό σε παραμελημένους τόπους υψηλής αρχαιολογικής αξίας Α΄: Βραυρώνα,



1. ΒΡΑΥΡΩΝΑ 'Ενα ιερό για τη θεά του κυνηγιού

Κείμενο: Αργυρώ Μποζώνη
Φωτογραφίες: Πάρις Ταβιτιάν
28 Ιουνίου 2016

Από τη Βραυρώνα ξεκινά το οδοιπορικό μας στα τρία ιερά της Ανατολικής Αττικής. Την Βραυρώνα, τη Ραμνούντα και το Αμφιάρειο. Όμως θα ήταν πολύ άδικο, αν δε λέγαμε εδώ στον πρόλογο δυο κουβέντες για τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτούς τους αρχαιολογικούς χώρους, ξεχασμένοι κυριολεκτικά από το Θεό. Να σημειώσουμε απαραιτήτως ότι σε κανένα από τα τρία μέρη, οι υπάλληλοι δεν έμαθαν την ιδιότητά μας. Οι δυο φύλακες του μουσείου Βραυρώνας, αισθάνθηκαν πολύ άσχημα όταν ζητήσαμε έναν οδηγό. Ο μόνος που ήταν διαθέσιμος ήταν το παιδικό βιβλίο «Ένας βάτραχος στη Βραυρώνα». Το Υπουργείο δεν έχει φροντίσει να εφοδιάσει ένα από τα καλύτερα μουσεία του, έστω με έναν οδηγό - φωτοτυπία.

Ένα οδοιπορικό σε παραμελημένους τόπους υψηλής αρχαιολογικής αξίας Β΄ : Ραμνούς, Αμφιάρειο .


Ο θάμνος-δένδρο  ραμνούντας.
2. ΣΤΗ ΜΑΓΙΚΗ ΣΚΙΑ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΡΑΜΝΟΥΝΤΑ

Έχουμε ξεκινήσει από τον Μαραθώνα, περνάμε το Κάτω Σούλι και το Γραμματικό και φτάνουμε στον Ραμνούντα, στη βορειοανατολική Αττική. Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου ένας καλοβαλμένος ηλικιωμένος τουρίστας ταΐζει τα δυο αδέσποτα - φύλακες της πύλης. Μας καλημερίζει ελληνικά. Τον ρωτάμε πώς έφτασε μέχρι εδώ. «Δέκα χρόνια ήθελα να επισκεφθώ αυτά τα ιερά, το Αμφιάρειο και τον Ραμνούντα και το 80% του χώρου είναι κλειστό». Κοιταζόμαστε αμίλητοι. Του κάνουμε παρέα μέχρι να έρθει το ταξί που έχει μισθώσει για να κάνει την αρχαιολογική περιήγηση της περιοχής, σε λίγο τον αποχαιρετούμε και φτάνουμε στην πύλη. Ήδη ξέρουμε αυτό που θα μας επιβεβαιώσει η φύλακας. Τουλάχιστον εδώ υπάρχει οδηγός στα ελληνικά. Το πρόθυμο αυτό κορίτσι, ολομόναχο στην ερημιά, βγαίνει από το φυλάκιο για να μας δείξει τον ραμνούντα, το θάμνο από τον οποίο πήρε η περιοχή το όνομά της και μας χαράζει τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσουμε. Είναι Ιούλιος πιά και οι φύλακες δεν έχουν προσληφθεί ακόμα. Κάθομαι στον παχύ και δροσερό ίσκιο του τεράστιου πεύκου και διαβάζω απογοητευμένη την ιστορία του αρχαίου Ραμνούντος. Ο οργανωμένος (και μερικώς επισκέψιμος χώρος) έχει θέα προς την Εύβοια. Στρατηγική θέση για τη ναυσιπλοΐα της περιοχής, ο Ραμνούς λεηλατήθηκε από τους Πέρσες εισβολείς, οι οποίοι πιθανά κατέστρεψαν τον αρχαϊκό ναό του οποίου τα θεμέλια βρέθηκαν κάτω από το ναό της Νέμεσης που υπάρχει εδώ και αποτελεί το σημαντικότερο ιερό της θεότητος στον ελλαδικό χώρο. Η θεά μοιάζει πολύ με την Άρτεμη και ίσως να αντιπροσώπευε μια τοπική της μορφή. Το ιερό προς τιμή της Νέμεσης πρέπει να ιδρύθηκε στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. Η ακμή του τοποθετείται στον 4ο και 5ο αι. π.Χ.

Το ιερό της Νέμεσης.
Ας πάμε στην ιστορία της θεάς η οποία μέχρι σήμερα είναι συνδεδεμένη μεταφορικά με τη θεία δίκη. Για να κάνει δική του τη Νέμεση, ο Δίας μεταμορφώθηκε σε κύκνο ενώ εκείνη είχε πάρει τη μορφή χήνας. Μετά την ένωση τους η Νέμεσις γέννησε ένα αυγό το οποίο δόθηκε στη Λήδα η οποία εκκολάπτει μέσα από αυτό την Ωραία Ελένη και τους Διόσκουρους. Η Νέμεση είναι αγροτική θεά

Ο καθ. αρχαιoλογίας Ν. Σταμπολίδης μιλά για το Μουσείο στην Ελεύθερνα και άλλα πολλά


Κουρήτες αριστοκράτες πολεμιστές, Κρητικοπούλες πριγκίπισσες, ιέρειες και μια διαδρομή από το 3.000 π.Χ. μέχρι το 14 αιώνα μ. Χ. ξεπήδησε μέσα από τη σκαπάνη των ανασκαφών του Πανεπιστημίου Κρήτης  σε συνεργασία με τον καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη. Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1985. Τι ήταν αυτό που οδήγησε τον καθηγητή να στρέψει το βλέμμα του εκεί παρ' ότι η μοναδική ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 1928 από τον H. Payne κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η περιοχή δεν δικαιολογεί μεγαλύτερο ανασκαφικό ενδιαφέρον»; «Η διαίσθηση» μας απαντά στο δρόμο του γυρισμού προς Αθήνα, κι ενώ είμαστε γεμάτοι εικόνες από την ξενάγηση στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, στην Βασιλική του Κατσίβελου αλλά και το ολοκαίνουργιου Μουσείου της αρχαίας Ελεύθερνας όπου ζωηρό λόγο έχουν τα οπτικοακουστικά μέσα.

 Αν δεν ήταν καθηγητής Αρχαιολογίας, θα μπορούσε να ήταν ένας ποιητής του αρχαίου κόσμου, αν

Χέμινγουεϊ: Ἡ φρίκη τῆς ἐκκένωσης τῆς Θράκης…


Τά φορτωμένα κάρα τῶν προσφύγων, περνοῦν μέσα ἀπό τήν Ἀδριανούπολη. (Ἀρχές Ὀκτωβρίου 1922)

Ὁ Ἔρνεστ Χέμινγουεϊ, γεννήθηκε στὶς ΗΠΑ στὶς 21 Ιουλίου 1899* καὶ μόλις 20 περίπου χρονῶν, τὸ 1920, ἄρχισε νὰ ἐργάζεται ὡς δημοσιογράφος καὶ πολεμικὸς ἀνταποκριτὴς τῆς ἐφημερίδος Toronto Star Weekly τοῦ Τορόντο. Μέσω τῶν ἀνταποκρίσεών του, γνώρισε τὸ εὐρὺ κοινὸ τῆς ἐποχῆς, τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή. Ἦταν παρῶν στὴν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν στὴ Θράκη, ποὺ ἀκολούθησε τὴ συνθήκη τῶν Μουδανιῶν τὸ 1922.
Μέσα ἀπὸ τὸ λογοτεχνικό του ταλέντο, ὁ συγγραφέας δίνει συγκλονιστικὲς περιγραφὲς μίας περιόδου ποὺ ἔχει σημαδέψει τὴν ψυχὴ τῶν Ἑλλήνων....
«Ὁ ἄντρας σκεπάζει μὲ μία κουβέρτα τὴν ἐτοιμόγεννη γυναίκα του πάνω στὸν ἀραμπά γιὰ νὰ τὴν προφυλάξῃ ἀπὸ τὴ βροχή. Ἐκείνη εἶναι τὸ μόνο πρόσωπο ποὺ βγάζει κάποιους ἤχους [ἀπὸ τοὺς πόνους τῆς γέννας]. Ἡ μικρὴ κόρη τους, τὴν κοιτάζει μὲ τρόμο καὶ βάζει τὰ κλάματα. Καὶ ἡ πομπὴ προχωρᾶ… Δὲν ξέρω πόσο χρόνο θὰ πάρῃ αὐτὸ τὸ γράμμα νὰ φτάσῃ στὸ Τορόντο, ἀλλὰ ὅταν ἐσεῖς οἱ ἀναγνῶστες τῆς Στὰρ τὸ διαβάσετε, νὰ εἶστε σίγουροι ὅτι ἡ ἴδια τρομακτική, βάναυση πορεία ἑνὸς λαοῦ ποὺ ξεριζώθηκε ἀπὸ τὸν τόπο του, θὰ συνεχίζῃ νὰ τρεκλίζῃ, στὸν ἀτέλειωτο λασπωμένο δρόμο πρὸς τὴ Μακεδονία». (Toronto Star, 20 Ὀκτωβρίου 1922)

Τὸν Ὀκτώβρη τοῦ 1922, ἂν καὶ ἄρρωστος ἀπὸ ἐλονοσία, ὁ Χέμινγουεϊ παρακολουθεῖ τὴν πορεία τῶν Ἑλλήνων προσφύγων:
«Τὸ κυρίως σῶμα τῆς πομπῆς, ποὺ διασχίζει τὸν ποταμὸ Ἕβρο στὴν Ἀδριανούπολη, φτάνει τὰ τριάντα χιλιόμετρα. Τριάντα χιλιόμετρα μὲ κάρα ποὺ τὰ σέρνουν βόδια, ταύροι καὶ λασπωμένα βουβάλια, μὲ ἐξουθενωμένους, κατάκοπους ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιὰ νὰ περπατοῦν στὰ τυφλά…».



Τὰ δημοσιογραφικά του ἄρθρα ἀναφέρονται κυρίως στὴ στρατιωτικὴ ἐκκένωση τῆς

Ελληνικές Λέξεις, που σήμερα μας φέρνουν σε… Αμηχανία.

Στην τελική….. Τι φταίνε οι λέξεις;



Σε οποιαδήποτε εποχή η… «συζήτηση» δύο μικρών παιδιών είναι
βέβαιο ότι θα κατέληγε στην… γνωστή ανταλλαγή φιλοφρονήσεων:«έσθιε… σπατίλην» (να φας σκ…)....«αλλ’ εσύ, ούτος» (εσύ να τα φας, ρε).

Κατά συνέπεια το υπερκείμενο ερώτημα θα έπρεπε να είναι: Γιατί «βρίζουμε»; (τυπικά βέβαια η λέξη από το «ύβρις» που σήμαινε άλλα…) Γιατί «χυδαιολογούμε;….και..γιατί ρέπουμε προς το… πονηρό;
Τί θα πει…. «κακόηχο» ;............Ποιος το προσδιορίζει έτσι ; ...... Ποιες οι….βαθύτερες ανάγκες που και η… Βρισιά και η… Χυδαιολογία είναι αναπόσπαστο κομμάτι (και αποδεκτό) του λόγου όλων των λαών, σε κάθε εποχή και ιστορική του περίοδο. Επιπλέον δεν γνωρίζει ΤΑΞΕΙΣ και ΗΛΙΚΙΑ
Και…επιπλέον νιώθουμε μια… άφατη ικανοποίηση….

Αυτά ήταν που με έκαναν να γράψω ήδη τα δύο σημειώματα: «Ο Όμηρος… έβριζε υπέροχα» «Ομηρικές φράσεις….» και «παιδιαρίσματα θεών» και βέβαια το σημείωμα που ακολουθεί, με πολύ ΑΘΩΕΣ κάποτε, πλην… ΠΟΝΗΡΕΜΕΝΕΣ, εδώ και καιρό,

Η «Ελιά της Όρσας»:Ο μοναδικός ζωντανός οργανισμός που επιβιώνει από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας μέχρι σήμερα!

Η «Ελιά της Όρσας»: Ένα δέντρο 2500 ετών στη Σαλαμίνα Ο μοναδικός ζωντανός οργανισμός που επιβιώνει από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας μέχρι σήμερα!

Tην Ελιά της Όρσας την είχε φυτέψει ένας πολύ μεγάλος βασιλιάς, ο Στράτος, γι΄αυτό και είναι η πιο μεγάλη και η πιο παλιά του νησιού. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO 

Στη Σαλαμίνα, στην Κοινότητα Αιαντείου, υπάρχει μια γέρικη, πολύ μεγάλη ελιά, γνωστή ως «Ελιά της Όρσας». Πρόσφατα το δέντρο χρονολογήθηκε από τους ειδικούς του Ινστιτούτου Klorane, στα πλαίσια της αναζήτησης και βράβευσης των αρχαίων ελαιοδένδρων στην Ελλάδα, οι οποίοι υπολόγισαν πως η ηλικία του είναι 2.500 χρόνια.